Ortaçağ Skolastik Felsefe

Description

1. Skolastik Felsefenin Özellikleri

Üniversitelerde veya manastırlarda akademisyenler ya da okullular tarafından okutulan ve benimsenen felsefe

Yöntem olarak diyalektik

Geleneğin korunmasını ve sürdürülmesini amaçlayan müfredat

Din ile felsefe, vahiy ile akıl arasında çok daha yakın bir ilişki

Skolastik felsefenin özünü oluşturan konular

Dinin dogmalarını açıklayıp temellendirmek açısından tümeller problemi

Skolastik homojenlik, felsefe teolojiye entegre edilmesi

Aristoteles şerhlerinin önemi

Bilim adına ön plana çıkan üç disiplin: gramer, diyalektik ve retorik

Anlamını dilde bulan bir dünya

İslam felsefesinden yapılan çevirilerin önemi

“12. Yüzyıl Rönesansı” : Sicilya ve Toledo

Skolastik felsefenin dört dönemi

Hazırlık döneminin özellikleri

2. John Scotus Eriguena

Felsefenin gelişimi açısından önemi

Sentezleme yeteneği ve Hristiyan sentezi oluşturması

İnanç-Akıl ilişkisine Dair Görüşleri

Dinin dogmaları, akıl yoluyla keşfedilen ve temellenen doğrulardır.

Tarihsel ilerleme ya da gelişme anlayışı (üç evre)

Teolojik metafiziği

Var olmayan şeylerden oluşan doğa anlayışı

Yokluğun farklı tarzları

Tanrının yetkinliğin sonucu olarak bir hiçlik olması

Varlığın farklı tarzları

Tanrıya ilişkin bilgi insan için mümkün müdür?

Pozitif ve negatif teoloji sentezi

Tanrı hakkında sıfatların önüne süper ön ekinin getirilmesi gerekliliği

Gerçekliğin bölümlenmesi ve dört varlık alanı

Tanrıdan türeyerek, sonunda yine Tanrıya dönen varlık

İlk neden, fail neden ve ereksel neden olarak Tanrı

Sebepler, idealar ve prototipler

Tanrının, kendisini doğada, yarattığı varlıklarda açığa vurması

Ruh ve beden ikiliği

3. Aziz Anselmus

“İkinci Augustinus” diye anılması

“Ontolojik argümanı” veya “delili”

İnanç-Akıl ilişkisine Dair Görüşleri

Önce iman et, sonra anlamaya çalış.

Credo ut intelligam [anlamak için inanıyorum]

İnsanın bilgi kaynakları

“Yetkin varlık” olarak Tanrı kavramı ya da idesi

Tarziye teorisi

Zihinden bağımsız bir varoluşa sahip olan tümeller

Kutsal Üçleme öğretisini felsefi bir temel üzerinde ifade etme imkânı

İlk günahı Tanrının affetmesi için gerekli şartların oluşması

4. Petrus Abelardus

Felsefe tarihindeki önemi

İnanç-Akıl ilişkisine Dair Görüşleri

Anlamaya çalışan iman

Vahyolunan hakikatin anlaşılır kılınması

Hıristiyan dogmalarını anlaşılır hale getirmek

Bir mantıkçı ya da filozofun ilk işi

Dil ile gerçeklik arasında bir ide veya düşüncenin bulunması

Tümeller Problemiyle ilgili görüşü

Genel kavramlar, tikel fenomenlere nasıl uygulanır?

Etik Anlayışı

İyilik failin niyet ve iradesine bağlıdır.

Etik alanının eylem alanıyla örtüşmemesi

Niyet ölçütünün, Tanrıya da uygulanması

Arzulara karşı verilmesi gereken mücadele

Erdem ve erdemli yaşayış

Erdemler hiyerarşisi

İyi niyet ile eylemler arasındaki bağ

5. Aziz Bonaventura

Yüksek skolastik döneminin özellikleri

Üniversitelerin önemi

Diyalektik düello tartışmaları

Felsefeyle teolojiyi birbirlerinden ayırmanın imkansızlığı

Düşünceyle dogma ya da öğretinin bir büyük sentezi

Fransisken tarikatına girmesinin önemi

Platoncu felsefeye dönüş

İnanç-Akıl ilişkisine Dair Görüşleri

Felsefenin yetersizliği

Aristoteles’in günahı

Metafizikçinin yetkin örneği olarak İsa

Teolojinin hizmetinde felsefe

Tanrının varlığının kanıtları

Sudur teorisi, nedenler zinciri

Türüm anlayışını Hıristiyan teolojisiyle bağdaştırması

Örnekçilik anlayışı

Kutsal Teslisin felsefi kanıtı

Tanrının yoktan var etmesi

6. Aquinalı Thomas 1

Felsefe tarihindeki önemi

Dini motiflerle akli motifleri harman eden filozof

Hıristiyan dünya görüşünü yeni ilgiler ve bu ilgilerin doğurduğu yepyeni bilgilerle zenginleştirme ve geliştirme

Aristoteles ve felsefesinin önemi

Büyük sentezci

İnanç-Akıl ilişkisine Dair Görüşleri

Rasyonel araştırma yöntemlerinin kullanımını

Teolojiyle felsefe arasındaki ayrım

Akla dayalı bir ilahiyat (doğal teoloji)

Baş aşağı duran Aristoteles’i ayakları üzerine oturtmak

Altın ortayı bulmak

Metafizik anlayışı

Bireysel tözler toplamı olarak evren görüşü

Tözler hiyerarşisi

Tanrının Varoluşuyla ilgili Argümanlar

Beş Yol- Kozmolojik argümanlar

İlk Muharrik- İlk neden- İmkan Delili

Varlık derecelerinden hareket eden argüman

Düzen ve amaç kanıtı

7. Aquinalı Thomas 2

Tanrının Sıfatları

Antropomorfizmden ve agnostisizmden sakınmanın yolu

Tanrıda hiçbir ilineğin varlığından söz edilemez; O özünden ne daha az ne de daha fazladır.

Bu dünya, yaratılmış şey türlerinin mümkün en iyi düzenlemesini içerdiği için en iyi dünyadır.

Bileşik Varlıklar ve Hiyerarşik Varlık Görüşü

Oluş felsefesinin savunuculuğu

Maddeyle formun, atomlarla enerjinin bir bileşimi olarak evren

İbni Sina etkileri

Sonlu varlıkların varlığa gelme yolu

Varlık merdiveni

Tanrıdan pay alma dereceleri

Kuvve ve fiil, madde ve form

İnsan anlayışı

Ruhun bedenin formu olması

Aristotelesçi psikolojinin Hıristiyan teolojisinin taleplerine uygun hale getirilmesi

Ruhun üç farklı düzeyi: Nebati, duyusal ve akli

İnsanın bilme gücü ve önemi

Epistemolojisi, Bilgi görüşü

Kuvve ve fiilin evrensel ritminin epistemolojik alandaki tezahürü

Maddenin form tarafından belirlenimi

Ortak duyu (sensus communis)

Bilgiyi meydana getiren şey nedir?

Tikel ve tümel ilişkisini anlamanın bilmedeki önemi

Etkin ve edilgen akıl

Sentezleme ve soyutlama süreçlerinde, ilk duyu izlenimlerinden tümel kavramlara doğru mutlak bir süreklilik

8. Aquinalı Thomas 3

Etik Anlayışı

Aristoteles felsefesiyle Hıristiyan öğretinin bir sentezi

Ahiret mutluluğu ve teolojik erdemler

İnsanın nihai amacı kusursuz mutluluk

Tanrı bilgisi ve esas olarak da Tanrı görüsü

Akıllı özüne uygun bir tarzda doğru ve erdemli yaşayış

Doğal erdemlerden fikri veya entelektüel erdemlerle ahlaki erdemler

Ahlak yasası, ebedi yasa, doğa yasası

Basiret, adalet, ölçülülük ve cesaret

Teolojik erdemler: İman, umut ve aşk

Ebedi saadet

Siyaset Felsefesi

Devletin Rolü ve Meşruiyet Kaynağı

En İyi Yönetim Biçimi Olarak Monarşi

Kralın güç ve otoritesinin teolojik güce tabi olması

Erdemli ve ahlaki bir hayatın peşinden koşulmasını mümkün kılan devlet

9. Roger Bacon

Doctor Mirabilis [Olağanüstü Bilgin]

Modern bilimin deneysel yaklaşımının tarihsel bakımdan erken olgunlaşmış bir temsilcisi

Hikmetin birliğinin savunucusu

Gerçek bilginin anahtarı olan matematik

İnsan zihninin Tanrı tarafından aydınlatılması

Bütün disiplinler ortak bir bilgelik bütününe katkıda bulunurlar.

Tümellikleri ve tekillikleri içinde kendisinde yer aldığı Kitab-ı Mukaddes

Bilgisizliğin Nedenlerine Dair Görüşleri

Hakikate erişememenin dört temel nedeni

İnsanın nihai ve en yüksek amacı

Eğitim reformu projesi

Scientia Experimentalis

Doğrulama teorisi

Bacon’da deneyimin iki türü

Etik anlayışı, deontolojik bir etik

Bacon için ahlaki hayatın anlamı

Kâmil ve ahlaken yetkin insan modeli

10. John Duns Scotus

Felsefe tarihi açısından önemi

Aşkınlar konusundaki görüşleri

Tekanlamlılık ve eşseslilik arasındaki ayrımı

Metafizik: Varlığa ilişkin kavramsal bir araştırma

Tekanlamlı standart bir varlık telakkisi

Aşkınlık bildiren kavram türleri

Scotus’a göre, metafizikçinin görevi

Tanrının Varoluşuyla İlgili Argümanlar

Tanrıya ilişkin bilgi niçin kaçınılmaz olarak muğlak ve karanlıktır?

Tanrı idesinin açık ve anlaşılır bir bilgisine erişebilmenin yolu

Nedenselliğe dayanan deliller ve üstünlük ya da yetkinlik ölçütüne dayanan deliller

Kendisine neden olunmamış bir ilk nedenin olması gerekliliği

Tanrının Sıfatları

Aklın irade üzerindeki önceliği ve üstünlüğü

Kilise insanı Tanrı adına nasıl bağışlama hakkına sahiptir?

11. Ockhamlı William

Skolastik Felsefenin Gerileme dönemi

Mantık, epistemoloji ve metafizik alanlarında katkıları

İnancın akılla ilişkisi yoktur, bunlar ayrı şeylerdir

Tanrının ne varoluşu, ne birliği ne de sonsuzluğu kanıtlanabilir

Akla dayalı doğal teoloji imkânsızdır.

Pozitif veya vahye dayalı teoloji imkânsız değildir.

Bilgi teorisi

Mantık Anlayışı

Gerçek bilimler (scientia realis) ve rasyonel bilim (scientia rationalis)

“İlk yönelimden terimler” (primae intentionis) ve “ikinci yönelimden terimler” (secundae intentionis)

İnsana açık olan biricik bilgi türü

Ockhamlı William nominalizmi (tümeller problemi)

Ockhamlı’nın Usturası: var olanların sayısının gereksizce çoğaltılmaması gereği

TAKE THIS COURSE