गांडूळ हा शेतकऱ्यांचा मित्र आहे हे आपण लहानपणापासून वाचत आलेलो आहोत. पूर्वी नैसर्गिकरीत्या गांडूळ शिवारात आणि शेतात असायचे. जैविक मालापासून तयार झालेले खत पूर्वी वापरले जायचे. तसेच शेतात देखील नैसर्गिक पद्धतीने शेती केली जात असल्याने तेथेही आढळत होते. हरितक्रांतीचा परिणाम म्हणून सर्वजण रासायनिक खताचा वापर करू लागले. जमिनीचा कस निघून जात आहे. येणारे पीक देखील तेवढे पौष्टिक नसते. या सर्वांचा उपाय म्हणून शेतकरी आता पुन्हा सेंद्रिय शेतीकडे वळू लागला आहे. सेंद्रिय खते तयार करण्यासाठी विविध पद्धतींचा अवलंब केला जातो. जर तुम्ही शेतकरी असाल आणि पारंपारिक शेतीमुळे तुमचे उत्पन्न वाढत नसेल, तर आज आम्ही तुम्हाला असा व्यवसाय सांगतो जो कमी खर्चात सहज सुरू करता येतो. यातून महिन्याला लाखो* रुपये कमावता येतात. सध्या सेंद्रिय शेतीचे युग आहे, या शेतीमध्ये रासायनिक खतांऐवजी सेंद्रिय किंवा नैसर्गिक खतांचा वापर केला जातो. हे खत तुमच्या शेतात वापरण्याव्यतिरिक्त तुम्ही ते विकूनही भरपूर नफा कमवू शकता. ग्रामीण वातावरणात गांडूळ शेती व्यवसायामुळे शेतकरी अल्पावधीतच श्रीमंत होऊ शकतो. चला, जाणून घ्या गांडुळे कशी ठेवायची आणि त्यापासून तुम्ही एका महिन्यात जास्तीत जास्त कसे कमवू शकता.
सध्याच्या युगात, जिथे सेंद्रिय शेतीचा उच्च जागरूकतेमुळे सेंद्रिय खतांची मागणी वाढत आहे, तिथे गांडूळ खत हा सर्वोत्तम संभाव्य उपाय आहे.
अनेक फायदे असलेले, गांडूळखत केवळ सेंद्रिय खतांची वाढती गरजच पूर्ण करत नाही तर शेतकरी आणि उद्योजकांसाठी अनेक फायदे देखील प्रदान करते.
गांडूळखत हे त्याचे वर्षभर उत्पादन वेगळे करते, ज्याच्या सेटअपसाठी कमीत कमी वेळ आणि मेहनत लागते.
गांडूळ हा जमिनीत राहणारा प्राणी आहे. तो जमिनीतील सेंद्रिय पदार्थ खातो. ते खाल्ल्यानंतर त्याच्या शरीराला आवश्यक असा भाग सोडून उर्वरित भाग विष्ठा म्हणून शरीरातून बाहेर टाकतो, त्यालाच गांडूळ खत किंवा वर्मीकंपोस्ट असे म्हणतात.
गांडूळखत हे भरपूर अन्नद्र्व्ये असणारे दाणेदार सेंद्रीय खत असून जैविक गुणधर्म वाढविते. गांडूळखत हा सेंद्रीय शेतातील एक महत्त्वाचा घटक आहे.